Szlak Wokół Wigier im. A. Patli

SZLAK WOKÓŁ WIGIER IM. A. PATLI

Opis trasy

Najpiękniejszy widokowo i najbardziej urozmaicony szlak rowerowy Wigierskiego Parku Narodowego to licząca ponad 57 km pętla wokół Jeziora Wigry. Proponowana tutaj trasa wydłużona jest o dodatkowe ponad 10 km przy założeniu, że startujemy i kończymy w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego w Krzywem. Na szlaku wokół Wigier znajdą coś dla siebie zarówno miłośnicy leniwych przejażdżek, jak i amatorzy kolarstwa górskiego. Szlak prowadzi częściowo bezludną Doliną Czarnej Hańczy, częściowo przez wsie letniskowe i mija największe atrakcje Suwalszczyzny: pokamedulski zespół klasztorny w Wigrach, Wigierską Kolejkę Wąskotorową oraz plażę i Muzeum Wigier w Starym Folwarku. Trasę można pokonać w ciągu jednego dnia, jednak warto ją sobie rozłożyć na weekend, żeby móc niespiesznie rozkoszować się pięknem krajobrazów i zwiedzaniem atrakcji, a także dobrze zregenerować siły po pokonaniu odcinków trasy o największych różnicach wysokości i stopniu trudności.

Aby dojechać z Krzywego do Starego Folwarku podążamy asfaltową ścieżką rowerową wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 653 w kierunku Sejn. Zakładając, że mielibyśmy trasę objechać w ciągu jednego dnia, warto ją zacząć od wschodniego brzegu Jeziora Wigry. Z szosy sejneńskiej zjeżdżamy w miejscowości Tartak w prawo, minąwszy po lewej jezioro Omułówek i jedziemy do letniskowej wsi Magdalenowo. Stamtąd skręcamy w prawo na drogę do wsi Wigry. Trasa skręca w lewo tuż za punktem MOR Magdalenowo, jednak rekomendujemy tutaj zwiedzanie półwyspu wigierskiego z pokamedulskim założeniem klasztornym. Kameduli otrzymali te tereny w XVII w. i z powodzeniem gospodarowali tu wznosząc eremy i świątynię, a także rozwijając najbliższe okolice (to właśnie oni założyli miasto Suwałki). Warto zwiedzić z przewodnikiem teren dawnego klasztoru, kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, wejść na wieżę zegarową i obejrzeć panoramę Wigier, posłuchać legendy o tym, jak sieja trafiła do Jeziora Wigry, skorzystać z rejsu turystycznego po jeziorze. Spędzić tu można co najmniej pół dnia, jednak my ruszamy dalej w drogę wąską ścieżką przechodzącą w drewniany mostek na przesmyku między Wigrami a Jeziorem Postaw. Następnie dojeżdżamy do Bazy Rybackiej WPN, można tu zobaczyć wystawę „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami”. Dalej wyruszamy na półwysep Rosochaty Róg, gdzie ulokowały się liczne ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne. Po trasie znajduje się zarośnięty cmentarz staroobrzędowców, czyli wiernych odłamu prawosławia, którzy w obawie przed prześladowaniami uciekali z Rosji na zachód. Na Rosochatym Rogu mamy możliwość podjechać nieomal do samego brzegu Wigier. Drogami żwirowymi jedziemy dalej za znakami zielonego szlaku, by wkrótce wjechać na wąską ścieżkę leśną i drewnianą kładkę prowadzącą przez puszczę do dzikiej, urokliwej plaży Piaski. Poruszamy się teraz dalej na południe kładkami i ścieżką leśną wzdłuż brzegu jeziora. Tak docieramy do miejsca pamięci nad Zatoką Krzyżańską. Upamiętnieni tu zostali mieszkańcy wsi Czerwony Krzyż, spacyfikowanej w czerwcu 1943 roku przez Niemców w odwecie za pomoc partyzantom. Pomnik zawiera m.in. autentyczne elementy wyposażenia chat ocalałe z pożogi. Jadąc dalej w trasę, przy zakręcie w prawo zobaczymy kolejną mogiłę – zbiorowy grób poległych powstańców styczniowych i żołnierzy Armii Czerwonej. Poruszając się od teraz szeroką drogą żwirową mijamy stajnię w Czerwonym Krzyżu należącą do stadniny w Mikołajewie. Następnie skręcamy w prawo w las, aby dojechać do Campingu Jastrzęby, z którego wąską ścieżką i kładką przemieszczamy się do pomostów w Zatoce Jastrzębiej. Po kolejnych trzech kilometrach drogi żwirowej docieramy do wieży widokowej Krusznik. Widać stąd rozległą panoramę Wigier, a z drugiej strony Jezioro Mulaczysko. Jadąc dalej żwirową trasą wyjeżdżamy po około kilometrze na drogę asfaltową do Bryzgla. W tej letniskowej miejscowości znajdują się dwa punkty widokowe, plaża gminna oraz baza gastronomiczno-noclegowa. Kolejne kilometry pokonujemy jadąc drogami i ścieżkami leśnymi razem z zielonymi znakami szlaku, który trzykrotnie przecina trasę turystyczną Wigierskiej Kolei Wąskotorowej. Jadąc tym szlakiem mamy możliwość zatrzymać się przy trzech ciekawych punktach widokowych na południowy kraniec Wigier, zapoznać się z informacjami o tradycyjnym bartnictwie (Bartny Dół), sadownictwie (Powały), spławie drewna i ptactwie wodnym (Binduga). Na odcinku od przekroczenia szosy za przystankiem Binduga a żwirówką Gawrych Ruda – Bryzgiel ścieżka leśna jest bardzo kręta i korzenista, nie nadaje się na jazdę z sakwami, a miejscami rower należy prowadzić. Dojeżdżamy do Gawrych Rudy po około 36 kilometrach. Jeśli sił nam wystarczy, możemy zboczyć tu z drogi, żeby obejrzeć stację kolejki wąskotorowej i małe muzeum w Płocicznie-Tartak. Druga część naszej pętli wokół Wigier prowadzi przez letniskową wieś Gawrych Ruda. Przejeżdżamy koło basenów hodowlanych i dawnego młyna w Ośrodku Zarybieniowym Gospodarstwa Rybackiego PZW w Suwałkach. Następnie trzymając się prawej strony drogi zjeżdżamy na gruntówkę między ośrodkami wypoczynkowymi i domkami letniskowymi pozwalającą obserwować taflę wody z bezpośredniej odległości. Trasa wiedzie dalej przez Półwysep Łysocha z pomostem, przystanki ścieżki edukacyjnej „Jeziora” i parking Słupie. Kilkaset metrów dalej, przy niewielkim cmentarzu dawnej wsi Słupie, której mieszkańcy zmarli w wyniku epidemii, skręcamy w lewo do Jeziora Muliczne. Tutaj czeka nas wymagający odcinek przybrzeżnej korzenistej ścieżki, która okresowo może być podmokła i błotnista. W zamian za to otrzymujemy ładny widok na jezioro. Po ok. trzech kilometrach dosyć trudnej trasy z dużą różnicą wzniesień docieramy do kładki nad Doliną Czarnej Hańczy. To najdłuższa rzeka Suwalszczyzny, która w granicach Wigierskiego Parku Narodowego ma charakter zbliżony do rzek podgórskich. Tablice informacyjne przy kładce nakazują ze względów bezpieczeństwa zsiąść tutaj z roweru i go prowadzić. Po pokonaniu ostatniej kładki docieramy po kilkuset metrach do węzła szlaków. W lewo odchodzi czarny szlak do Sobolewa, a my poruszamy się dalej za zielonymi znakami do Cimochowizny. Na kolejnym odcinku czekają nas najlepsze widoki na Jezioro Wigry i pokamedulski klasztor na wyspie wigierskiej. Będziemy poruszać się drogami gruntowymi, ale także leśnymi i gdzieniegdzie bardzo wąskimi ścieżkami. W trzech miejscach przejdziemy po drewnianej kładce. Trasa doprowadzi nas do Starego Folwarku, gdzie warto skorzystać z oferty restauracji oraz zwiedzić nowoczesne Muzeum Wigier. W sezonie turystycznym można się tu również wybrać na wyjątkowy rejs łodzią z przeszkleniami w dnie, aby móc obejrzeć florę i faunę dna Wigier. W gorące dni warto skorzystać z plaży. Ostatni odcinek trasy wiedzie wzdłuż północnego brzegu jeziora, obok dawnego ośrodka PTTK, nowej wieży widokowej i przystani żeglarskich. Na asfalt wyjeżdżamy ponownie w miejscowości Tartak i razem ze szlakiem Green Velo wracamy do Krzywego.

Kilometraż trasy

• Krzywe – 0,0 km
• Magdalenowo – 7,5 km
• Czerwony Folwark – 9,0 km
• Rosochaty Róg – 12,0 km
• Piaski – 16,0 km
• Czerwony Krzyż – 19,0 km
• Bryzgiel – 27,5 km
• Gawrych Ruda – 36,0 km
• Słupie – 41,0 km
• Kładki nad Czarną Hańczą – 45,5 km
• Cimochowizna – 48,0 km
• Stary Folwark – 50,5 km
• Krzywe – 57,5 km

Rodzaje nawierzchni na trasie

Przeważającą nawierzchnią jest nawierzchnia żwirowa i gruntowa (27 km), około 15,5 km to drogi gruntowe leśne, z czego około 5 km to trasy dosyć wymagające, korzeniste, o dużych różnicach wysokości. Drogi asfaltowe występuję na długości ok. 15 km.

Oznakowanie trasy

Na całej trasie występuje dobre i czytelne oznakowanie zielonego szlaku rowerowego (pętla wokół jeziora) oraz szlaku Green Velo (na trasie Krzywe – Stary Folwark – Krzywe). Miejscami dołączają inne znakowane szlaki piesze i rowerowe.

Atrakcje na trasie

1. Krzywe

• siedziba Wigierskiego Parku Narodowego z ekspozycją przyrodniczą
• Centrum Informacji Turystycznej
• ścieżki przyrodnicze „Las” i „Suchary”
• ekspozycja etnograficzna WPN

2. Wigry

• pokamedulski klasztor (eremy, kościół, wieża zegarowa, ogrody kamedulskie, komnaty papieskie)
• MOR Green Velo Magdalenowo
• przystań pasażerska – rejsy stateczkiem wycieczkowym

3. Czerwony Folwark

• Baza Rybacka WPN
• wystawa „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami”.

4. Rosochaty Róg

• cmentarz staroobrzędowców
• ośrodki wypoczynkowe i kwatery agroturystyczne
• widok na południowy basen Wigier

5. Czerwony Krzyż

• pomnik mieszkańców spacyfikowanej wsi
• zbiorowa mogiła powstańców styczniowych i żołnierzy Armii Czerwonej
• camping „Jastrzęby”
• przystań nad Zatoką Jastrzębią

6. Bryzgiel

• wieża widokowa Krusznik nad Jeziorem Mulaczysko
• platforma widokowa nad stanicą żeglarską
• plaża gminna

7. Gawrych Ruda

• plaża, przystań
• stawy hodowlane Ośrodka Zarybieniowego Gospodarstwa Rybackiego PZW w Suwałkach wraz ze starym budynkiem młyna
• kościół rzymsko-katolicki pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego
• przystanki – punkty widokowe na trasie kolejki wąskotorowej (Bartny Dół, Powały, Binduga)

8. Płociczno-Tartak

• Wigierska Kolej Wąskotorowa
• muzeum kolejki
• restauracja, sklep z pamiątkami
• pomnikowy dąb

9. Słupie

• Jezioro Muliczne
• cmentarz dawnej wsi Słupie
• tablice informacyjne przy Leśniczówce Słupie
• ścieżka edukacyjna “Jeziora”

10. Kładki nad doliną Czarnej Hańczy
11. Cimochowizna

• punkty widokowe na klasztor wigierski

12. Stary Folwark

• Muzeum Wigier
• plaża, pomost, plac zabaw
• wieża widokowa
• przystanie żeglarskie

Centrum Informacji Turystycznej
Wigierskiego Parku Narodowego
Krzywe 82, 16-402 Suwałki
tel. 510 992 672
turystyka@wigry.org.pl