
Szlak Wokół Wigier im. A. Patli
- Dystans: 57,5 km
- Czas: 5:00 h
- Nawierzchnia: żwirowa/gruntowa
- Dla kogo: Dla miłośników dziedzictwa kulturowego, Dla amatorów pięknych widoków, Dla miłośników przyrody, Dla miłośników kolarstwa górskiego
- Poziom trudności: dla zaawansowanych
- Najwyższy punkt: 161 m
- Najniższy punkt: 113 m
- Suma podjazdów: 563 m
- Suma zjazdów: 571 m
- Oznakowanie: Zielony
- Województwo: Podlaskie
- Królestwo: Suwalszczyzna i Puszcza Augustowska
- Miejsce startu: Krzywe, Dyrekcja Wigierskiego Parku Narodowego
- Miejsce końca: Krzywe, Dyrekcja Wigierskiego Parku Narodowego
SZLAK WOKÓŁ WIGIER IM. A. PATLI
Opis trasy
Najpiękniejszy widokowo i najbardziej urozmaicony szlak rowerowy Wigierskiego Parku Narodowego to licząca ponad 57 km pętla wokół Jeziora Wigry. Proponowana tutaj trasa wydłużona jest o dodatkowe ponad 10 km przy założeniu, że startujemy i kończymy w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego w Krzywem. Na szlaku wokół Wigier znajdą coś dla siebie zarówno miłośnicy leniwych przejażdżek, jak i amatorzy kolarstwa górskiego. Szlak prowadzi częściowo bezludną Doliną Czarnej Hańczy, częściowo przez wsie letniskowe i mija największe atrakcje Suwalszczyzny: pokamedulski zespół klasztorny w Wigrach, Wigierską Kolejkę Wąskotorową oraz plażę i Muzeum Wigier w Starym Folwarku. Trasę można pokonać w ciągu jednego dnia, jednak warto ją sobie rozłożyć na weekend, żeby móc niespiesznie rozkoszować się pięknem krajobrazów i zwiedzaniem atrakcji, a także dobrze zregenerować siły po pokonaniu odcinków trasy o największych różnicach wysokości i stopniu trudności.
Aby dojechać z Krzywego do Starego Folwarku podążamy asfaltową ścieżką rowerową wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 653 w kierunku Sejn. Zakładając, że mielibyśmy trasę objechać w ciągu jednego dnia, warto ją zacząć od wschodniego brzegu Jeziora Wigry. Z szosy sejneńskiej zjeżdżamy w miejscowości Tartak w prawo, minąwszy po lewej jezioro Omułówek i jedziemy do letniskowej wsi Magdalenowo. Stamtąd skręcamy w prawo na drogę do wsi Wigry. Trasa skręca w lewo tuż za punktem MOR Magdalenowo, jednak rekomendujemy tutaj zwiedzanie półwyspu wigierskiego z pokamedulskim założeniem klasztornym. Kameduli otrzymali te tereny w XVII w. i z powodzeniem gospodarowali tu wznosząc eremy i świątynię, a także rozwijając najbliższe okolice (to właśnie oni założyli miasto Suwałki). Warto zwiedzić z przewodnikiem teren dawnego klasztoru, kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, wejść na wieżę zegarową i obejrzeć panoramę Wigier, posłuchać legendy o tym, jak sieja trafiła do Jeziora Wigry, skorzystać z rejsu turystycznego po jeziorze. Spędzić tu można co najmniej pół dnia, jednak my ruszamy dalej w drogę wąską ścieżką przechodzącą w drewniany mostek na przesmyku między Wigrami a Jeziorem Postaw. Następnie dojeżdżamy do Bazy Rybackiej WPN, można tu zobaczyć wystawę „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami”. Dalej wyruszamy na półwysep Rosochaty Róg, gdzie ulokowały się liczne ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne. Po trasie znajduje się zarośnięty cmentarz staroobrzędowców, czyli wiernych odłamu prawosławia, którzy w obawie przed prześladowaniami uciekali z Rosji na zachód. Na Rosochatym Rogu mamy możliwość podjechać nieomal do samego brzegu Wigier. Drogami żwirowymi jedziemy dalej za znakami zielonego szlaku, by wkrótce wjechać na wąską ścieżkę leśną i drewnianą kładkę prowadzącą przez puszczę do dzikiej, urokliwej plaży Piaski. Poruszamy się teraz dalej na południe kładkami i ścieżką leśną wzdłuż brzegu jeziora. Tak docieramy do miejsca pamięci nad Zatoką Krzyżańską. Upamiętnieni tu zostali mieszkańcy wsi Czerwony Krzyż, spacyfikowanej w czerwcu 1943 roku przez Niemców w odwecie za pomoc partyzantom. Pomnik zawiera m.in. autentyczne elementy wyposażenia chat ocalałe z pożogi. Jadąc dalej w trasę, przy zakręcie w prawo zobaczymy kolejną mogiłę – zbiorowy grób poległych powstańców styczniowych i żołnierzy Armii Czerwonej. Poruszając się od teraz szeroką drogą żwirową mijamy stajnię w Czerwonym Krzyżu należącą do stadniny w Mikołajewie. Następnie skręcamy w prawo w las, aby dojechać do Campingu Jastrzęby, z którego wąską ścieżką i kładką przemieszczamy się do pomostów w Zatoce Jastrzębiej. Po kolejnych trzech kilometrach drogi żwirowej docieramy do wieży widokowej Krusznik. Widać stąd rozległą panoramę Wigier, a z drugiej strony Jezioro Mulaczysko. Jadąc dalej żwirową trasą wyjeżdżamy po około kilometrze na drogę asfaltową do Bryzgla. W tej letniskowej miejscowości znajdują się dwa punkty widokowe, plaża gminna oraz baza gastronomiczno-noclegowa. Kolejne kilometry pokonujemy jadąc drogami i ścieżkami leśnymi razem z zielonymi znakami szlaku, który trzykrotnie przecina trasę turystyczną Wigierskiej Kolei Wąskotorowej. Jadąc tym szlakiem mamy możliwość zatrzymać się przy trzech ciekawych punktach widokowych na południowy kraniec Wigier, zapoznać się z informacjami o tradycyjnym bartnictwie (Bartny Dół), sadownictwie (Powały), spławie drewna i ptactwie wodnym (Binduga). Na odcinku od przekroczenia szosy za przystankiem Binduga a żwirówką Gawrych Ruda – Bryzgiel ścieżka leśna jest bardzo kręta i korzenista, nie nadaje się na jazdę z sakwami, a miejscami rower należy prowadzić. Dojeżdżamy do Gawrych Rudy po około 36 kilometrach. Jeśli sił nam wystarczy, możemy zboczyć tu z drogi, żeby obejrzeć stację kolejki wąskotorowej i małe muzeum w Płocicznie-Tartak. Druga część naszej pętli wokół Wigier prowadzi przez letniskową wieś Gawrych Ruda. Przejeżdżamy koło basenów hodowlanych i dawnego młyna w Ośrodku Zarybieniowym Gospodarstwa Rybackiego PZW w Suwałkach. Następnie trzymając się prawej strony drogi zjeżdżamy na gruntówkę między ośrodkami wypoczynkowymi i domkami letniskowymi pozwalającą obserwować taflę wody z bezpośredniej odległości. Trasa wiedzie dalej przez Półwysep Łysocha z pomostem, przystanki ścieżki edukacyjnej „Jeziora” i parking Słupie. Kilkaset metrów dalej, przy niewielkim cmentarzu dawnej wsi Słupie, której mieszkańcy zmarli w wyniku epidemii, skręcamy w lewo do Jeziora Muliczne. Tutaj czeka nas wymagający odcinek przybrzeżnej korzenistej ścieżki, która okresowo może być podmokła i błotnista. W zamian za to otrzymujemy ładny widok na jezioro. Po ok. trzech kilometrach dosyć trudnej trasy z dużą różnicą wzniesień docieramy do kładki nad Doliną Czarnej Hańczy. To najdłuższa rzeka Suwalszczyzny, która w granicach Wigierskiego Parku Narodowego ma charakter zbliżony do rzek podgórskich. Tablice informacyjne przy kładce nakazują ze względów bezpieczeństwa zsiąść tutaj z roweru i go prowadzić. Po pokonaniu ostatniej kładki docieramy po kilkuset metrach do węzła szlaków. W lewo odchodzi czarny szlak do Sobolewa, a my poruszamy się dalej za zielonymi znakami do Cimochowizny. Na kolejnym odcinku czekają nas najlepsze widoki na Jezioro Wigry i pokamedulski klasztor na wyspie wigierskiej. Będziemy poruszać się drogami gruntowymi, ale także leśnymi i gdzieniegdzie bardzo wąskimi ścieżkami. W trzech miejscach przejdziemy po drewnianej kładce. Trasa doprowadzi nas do Starego Folwarku, gdzie warto skorzystać z oferty restauracji oraz zwiedzić nowoczesne Muzeum Wigier. W sezonie turystycznym można się tu również wybrać na wyjątkowy rejs łodzią z przeszkleniami w dnie, aby móc obejrzeć florę i faunę dna Wigier. W gorące dni warto skorzystać z plaży. Ostatni odcinek trasy wiedzie wzdłuż północnego brzegu jeziora, obok dawnego ośrodka PTTK, nowej wieży widokowej i przystani żeglarskich. Na asfalt wyjeżdżamy ponownie w miejscowości Tartak i razem ze szlakiem Green Velo wracamy do Krzywego.
Kilometraż trasy
- Krzywe – 0,0 km
- Magdalenowo – 7,5 km
- Czerwony Folwark – 9,0 km
- Rosochaty Róg – 12,0 km
- Piaski – 16,0 km
- Czerwony Krzyż – 19,0 km
- Bryzgiel – 27,5 km
- Gawrych Ruda – 36,0 km
- Słupie – 41,0 km
- Kładki nad Czarną Hańczą – 45,5 km
- Cimochowizna – 48,0 km
- Stary Folwark – 50,5 km
- Krzywe – 57,5 km
Rodzaje nawierzchni na trasie
Przeważającą nawierzchnią jest nawierzchnia żwirowa i gruntowa (27 km), około 15,5 km to drogi gruntowe leśne, z czego około 5 km to trasy dosyć wymagające, korzeniste, o dużych różnicach wysokości. Drogi asfaltowe występuję na długości ok. 15 km.
Oznakowanie trasy
Na całej trasie występuje dobre i czytelne oznakowanie zielonego szlaku rowerowego (pętla wokół jeziora) oraz szlaku Green Velo (na trasie Krzywe – Stary Folwark – Krzywe). Miejscami dołączają inne znakowane szlaki piesze i rowerowe.
Atrakcje na trasie
- Krzywe
- siedziba Wigierskiego Parku Narodowego z ekspozycją przyrodniczą
- Centrum Informacji Turystycznej
- ścieżki przyrodnicze „Las” i „Suchary”
- ekspozycja etnograficzna WPN
- Wigry
- pokamedulski klasztor (eremy, kościół, wieża zegarowa, ogrody kamedulskie, komnaty papieskie)
- MOR Green Velo Magdalenowo
- przystań pasażerska – rejsy stateczkiem wycieczkowym
- Czerwony Folwark
- Baza Rybacka WPN
- wystawa „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami”.
- Rosochaty Róg
- cmentarz staroobrzędowców
- ośrodki wypoczynkowe i kwatery agroturystyczne
- widok na południowy basen Wigier
- Czerwony Krzyż
- pomnik mieszkańców spacyfikowanej wsi
- zbiorowa mogiła powstańców styczniowych i żołnierzy Armii Czerwonej
- camping „Jastrzęby”
- przystań nad Zatoką Jastrzębią
- Bryzgiel
- wieża widokowa Krusznik nad Jeziorem Mulaczysko
- platforma widokowa nad stanicą żeglarską
- plaża gminna
- Gawrych Ruda
- plaża, przystań
- stawy hodowlane Ośrodka Zarybieniowego Gospodarstwa Rybackiego PZW w Suwałkach wraz ze starym budynkiem młyna
- kościół rzymsko-katolicki pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego
- przystanki – punkty widokowe na trasie kolejki wąskotorowej (Bartny Dół, Powały, Binduga)
- Płociczno-Tartak
- Wigierska Kolej Wąskotorowa
- muzeum kolejki
- restauracja, sklep z pamiątkami
- pomnikowy dąb
- Słupie
- Jezioro Muliczne
- cmentarz dawnej wsi Słupie
- tablice informacyjne przy Leśniczówce Słupie
- ścieżka edukacyjna “Jeziora”
- Kładki nad doliną Czarnej Hańczy
- Cimochowizna
- punkty widokowe na klasztor wigierski
- Stary Folwark
- Muzeum Wigier
- plaża, pomost, plac zabaw
- wieża widokowa
- przystanie żeglarskie
Centrum Informacji Turystycznej
Wigierskiego Parku Narodowego
Krzywe 82, 16-402 Suwałki
tel. 510 992 672
turystyka@wigry.org.pl